Tháng Tư và Lặng Câm

Tomas Tranströmer, thi sĩ gốc Thụy Điển, nhận giải Nobel Văn Chương năm 2011.

Bài thơ khá đơn giản trong cách dùng từ nhưng giàu hình ảnh và màu sắc.  Tác giả muốn nói lên sự tù túng và tuyệt vọng trong cuộc sống văn minh ngày nay. 

Tháng Tư cũng là thời gian của mùa xuân, đáng nhẽ phải vui tươi với bao sắc màu, nhưng con mương lại đen ngòm vì ô nhiễm, đen đến nỗi mất cả chức năng soi bóng.  Ở đây ta có thể hiểu cả nghĩa đen và bóng.  Ngoại cảnh và nội tâm đều nặng trĩu, mất đi khả năng giao lưu  với môi trường.  Con người mất đi năng lực sống, hộ lê bước uể oải như những zombies, sống cho hết kiếp.  Cây vĩ cầm đúng ra phải ngân lên âm thanh tươi đẹp nhưng lại phải chui vô cái vỏ an toàn là cái hộp đàn tù túng.

Cuối cùng tác giả nói lên cái nợ cơm áo mà dân nghèo thường thấy bươn chải.  Họ mang cầm (hay bán rẻ) cả những gì quý giá nhất để đổi lấy miếng ăn.

April and Silence
by Tomas Tranströmer

Spring lies deserted.
The dark velvet ditch
creeps by my side
not reflecting anything.
All that shines
are yellow flowers.
I am carried in my shadow
like a violin
in its black case.
All I want to say
gleams out of reach
like the silver
in a pawnshop
[translated by Malena Mörling]

---

Tháng Tư và Lăng Câm

Xuân nằm buồn hoang phế,
Có con mương đen mượt,
Trườn bò bên tôi đây,
Không còn cả bóng soi.

Chỉ còn ánh vàng hoa.
Tôi – cái bóng ôm thân,
Như vĩ cầm giam kín
Trong hộp đen tù đầy.

Duy nhất điều muốn nói,
Cũng vuột mất tầm tay,
Như món hàng bạc kia,
Mất trong tiệm cầm đồ.

Ta phỏng dịch